 |
 |
Mae Prosiect HELIX wedi bod yn un o raglenni allweddol Llywodraeth Cymru ar gyfer cefnogi diwydiant bwyd a diod Cymru dros y degawd diwethaf, gan ddarparu ystod o gymorth, gan gynnwys cymorth gyda chydymffurfiaeth â chynllun ardystio diogelwch bwyd, datblygu cynhyrchion newydd arloesol, a gwella effeithlonrwydd prosesau.
Darllenwch Adroddiad Blynyddol Prosiect HELIX sydd newydd ei lansio i ddysgu mwy am sut y cefnogodd Prosiect HELIX ddiwydiant bwyd a diod Cymru dros y degawd diwethaf a sut y bydd ei olynydd, Rhaglen HELIX, yn parhau i wneud hynny.
Parhewch i ddarllen yr erthygl hon ar wefan Canolfan y Diwydiant Bwyd.
Nôl I'r cynnwys
 Aeth y Dirprwy Brif Weinidog sydd â chyfrifoldeb dros newid hinsawdd a materion gwledig ar daith o amgylch Lolfa Fusnes flaenllaw Bwyd a Diod Cymru yn Sioe Frenhinol Cymru, gan weld drosto'i hun sut mae cymorth Llywodraeth Cymru yn darparu cyfleoedd masnachol mawr i fusnesau bwyd a diod ledled Cymru.
“Mae diwydiant bwyd a diod Cymru yn gonglfaen i'n heconomi ac yn ffynhonnell balchder cenedlaethol aruthrol. Mae ffigurau diweddar yn dangos bod sector Bwyd a Diod Cymru wedi cynhyrchu trosiant o dros £10 biliwn, tra bod y gadwyn gyflenwi yn cyflogi dros 223,000 o bobl sy'n cyfrif am 17% o gyfanswm gweithlu Cymru.”
Dirprwy Brif Weinidog Huw Irranca-Davies
Parhewch i ddarllen yr erthygl hon ar wefan Llywodraeth Cymru.
Nôl I'r cynnwys
 Trefnodd Bwyd a Diod Cymru un o’i harddangosiadau mwyaf erioed yn Sioe Frenhinol Cymru, gan ddenu bron i 300 o brynwyr o'r sectorau manwerthu a gwasanaethau bwyd ledled Cymru a’r DU. Cafodd yr arddangosfa ei lleoli ar lawr cyntaf Neuadd Fwyd y Sioe, gan gynnwys thema “cyfarfod â’r cynhyrchydd”, a roddodd gyfle i brynwyr gwrdd wyneb yn wyneb â chynhyrchwyr a blasu amrywiaeth eang o gynnyrch.
Cafodd dros 310 o gwmnïau bwyd a diod Cymreig eu cynrychioli, gan ddarparu llwyfan bywiog i ddathlu ac i hyrwyddo arloesedd, ansawdd a threftadaeth y diwydiant. Roedd arddangosfa arbennig yn cynnwys pob un o’r 24 cynnyrch Cymreig sydd â statws Dangosyddion Daearyddol (GI), gan amlygu eu tarddiad unigryw ac ansawdd rhagorol.
Roedd Caernarfon, sir nodwedd eleni yn Sioe Frenhinol Cymru, hefyd yn cael sylw arbennig gyda dangosiad pwrpasol o gynnyrch lleol o’r ardal – yn rhoi cyfle gwerthfawr i hyrwyddo bwyd a diod eithriadol y rhanbarth. Yn ogystal, cyflwynwyd bar salad “bwyd i fynd” newydd, yn tynnu sylw at ystod o saladau a dail micro wedi’u tyfu yng Nghymru, gan adlewyrchu’r galw cynyddol am opsiynau iach a chyfleus.
Roedd Lolfa Fusnes Bwyd a Diod Cymru yn ganolbwynt prysur, gan gofnodi dros 1,600 o ymholiadau gan brynwyr. Mae’r lefel uchel o ymgysylltu yn dangos yr awydd cynyddol am gynnyrch o ansawdd o Gymru, ac yn tanlinellu llwyddiant yr arddangosfa wrth feithrin cysylltiadau busnes gwerthfawr.
Nôl I'r cynnwys
Daeth gweithgynhyrchwyr bwyd a diod o bob rhan o Gymru at ei gilydd yn Sioe Frenhinol Cymru eleni i fynd i'r afael ag un o heriau mwyaf dybryd y sector - addasu i newid yn yr hinsawdd. Daeth y digwyddiad â rhanddeiliaid y diwydiant, cynrychiolwyr polisi, ac arbenigwyr addasu i'r hinsawdd ynghyd i archwilio sut mae'r hinsawdd sy'n esblygu yn creu risgiau difrifol a chyfleoedd newydd.
 |
|
Mewnwelediadau Hinsawdd ar gyfer Sector Gwydn
Tynnodd y sesiwn sylw at senarios hinsawdd rhagamcanedig, gan ddarparu mewnwelediadau hanfodol i effeithiau tymor byr a hirdymor tebygol ar y sector. Tywyswyd mynychwyr trwy sut i asesu risgiau a chyfleoedd
|
sy'n gysylltiedig â'r hinsawdd ym mhob cam o'u busnes - o gaffael a phrosesu i logisteg a dosbarthu.
Y neges allweddol? Mae paratoi yn hanfodol. Gall busnesau sy'n addasu'n rhagweithiol i newid yn yr hinsawdd ddisgwyl manteision gan gynnwys costau lleihau, gwell gwytnwch y gadwyn gyflenwi, a mwy o broffidioldeb hirdymor. Yn bwysig, gall yr hinsawdd newidiol hefyd ddatgloi posibiliadau newydd ar gyfer arloesi cynnyrch, llinellau tymhorol, a thwf categori.
Mynychodd Sarah Lewis, Dirprwy Gyfarwyddwr Lantra Cymru, y digwyddiad a dywedodd,
"digwyddiad craff ac ysgogol, sy'n codi ymwybyddiaeth o faint y mae angen i'n diwydiant newid er mwyn goroesi."
Cymorth i fusnesau sy'n barod i addasu
Er mwyn sicrhau bod busnesau bwyd a diod yng Nghymru wedi'u paratoi ar gyfer y dyfodol, mae Llywodraeth Cymru yn lansio hyfforddiant gwytnwch hinsawdd un-i-un wedi'i ariannu'n llawn ar gyfer timau arweinyddiaeth mewn 12 o fusnesau gweithgynhyrchu bwyd a diod. I fynegi diddordeb mewn cymryd rhan yn yr hyfforddiant hwn, anfonwch e-bost at: linda.grant@bic-innovation.com
|
|
 |
I'r rhai sy'n ffafrio dysgu hyblyg, hunangyfeiriedig, bydd modiwlau hyfforddi ar alw ar gael cyn bo hir ar wefan Bwyd a Diod Cymru. Bydd yr adnoddau hyn yn cynnwys gwersi modiwl wedi'u recordio, deunyddiau dysgu cynhwysfawr, a llyfrau gwaith ymarferol i helpu busnesau i ddatblygu a gweithredu strategaethau sy'n gwrthsefyll yr hinsawdd.
Galwad i Weithredu ar gyfer Arweinwyr y Diwydiant
Wrth i newid yn yr hinsawdd barhau i ail-lunio marchnadoedd, cadwyni cyflenwi, a disgwyliadau defnyddwyr, roedd y neges gan Sioe Frenhinol Cymru yn glir: rhaid i fusnesau bwyd a diod Cymru nid yn unig baratoi - rhaid iddynt arwain. Trwy gofleidio cynaliadwyedd a gwytnwch nawr, gall y sector sicrhau dyfodol ffyniannus mewn byd sy'n cynhesu yn ogystal â chwarae eu rhan mewn datgarboneiddio'r sector.
"Roedd y sesiwn yn hynod werthfawr - nid yn unig am y mewnwelediad ymarferol a gynigiodd i gynaliadwyedd, ond hefyd am yr amgylchedd agored a chefnogol a greodd ar gyfer rhannu heriau ar draws y diwydiant. Fe wnes i ddod i ffwrdd gyda llawer o fwyd i feddwl ac yn gwerthfawrogi'r cyfle i gymryd rhan."
Kirstie Jones, Rheolwr Marchnata, Hufenfa De Arfon.
Nôl I'r cynnwys
 Mae Cywain yn rhaglen gymorth Bwyd a Diod Cymru a ddarperir gan Mentera ac a gefnogir gan Lywodraeth Cymru.
Mae gan Raglen Cywain hanes balch o rymuso entrepreneuriaid bwyd a diod ledled Cymru, gan eu helpu i feithrin brandiau cryf a chyflawni twf busnes cynaliadwy. Mae tîm Cymru gyfan Cywain yn credu bod arloesedd yn ffynnu pan fydd safbwyntiau amrywiol yn dod at ei gilydd. Dyna pam maen nhw wedi bod yn gweithio'n weithredol i ehangu mynediad at eu cefnogaeth amhrisiadwy, gan estyn allan yn fwriadol at ystod ehangach o leisiau yn ein cymunedau bywiog ledled Cymru.
Mae cydweithrediadau diweddar Cywain yn enghraifft o'r ymrwymiad hwn. Mewn partneriaeth â'r Ganolfan Entrepreneuriaeth Affrica (CAE), sefydliad sy'n ymroddedig i rymuso cymunedau ethnig amrywiol i ffynnu mewn busnes ledled Cymru, mae Cywain wedi llwyddo i ymgysylltu â grŵp mwy amrywiol o fusnesau twf yn y dyfodol. Fel y rhannodd Alex James, Rheolwr Prosiect Cywain, "fe wnaethom weithio law yn llaw â'r Ganolfan Entrepreneuriaeth Affrica (CAE) i hyrwyddo ac ymgysylltu â chynulleidfa ehangach o entrepreneuriaid gyda rhaglen gefnogi Cywain. Mae ein gweithdai yn Abertawe a Chaerdydd wedi bod yn hynod lwyddiannus, ac rydym yn gyffrous i ddod â nhw i Wrecsam yn ddiweddarach yn 2025."
"Ynghyd â Cywain, mae'r Ganolfan Entrepreneuriaeth Affrica (CAE) yn gweithio i godi dyheadau a darparu cefnogaeth sy'n adlewyrchu gwahanol gefndiroedd a phrofiadau'r entrepreneuriaid bwyd a diod rydyn ni'n eu gwasanaethu. Mae ein partneriaeth yn enghraifft glir o sut mae dulliau cynhwysol yn cryfhau'r sector cyfan ac yn creu tirwedd entrepreneuraidd gyfoethocach yng Nghymru."
Kim Mamhende, Canolfan Entrepreneuriaeth Affrica (CAE)
Gan adeiladu ar y momentwm hwn ac yn dilyn cynhadledd effeithiol Blas Cymru / Taste Waales yn 2024 a sbardunodd sgyrsiau hanfodol ar amrywiaeth, mynychodd Cywain, ochr yn ochr â Bwyd a Diod Cymru a Bwrdd y Diwydiant Bwyd a Diod, Gynhadledd Entrepreneuriaid Busnes Du y DU yn Llundain ym mis Mehefin 2025. Daeth y digwyddiad arwyddocaol hwn ag entrepreneuriaid du o bob cwr o'r DU ynghyd gyda llunwyr polisi, sefydliadau ariannol, a sefydliadau cymorth busnes. Roedd ei bwrpas craidd yn atseinio'n ddwfn gyda Cywain a Llywodraeth Cymru: hysbysu, ymgysylltu a meithrin deialog ystyrlon ynghylch pwysigrwydd hanfodol amrywiaeth a chynhwysiant mewn busnes. Roedd y gynhadledd yn ffynhonnell bwerus o wybodaeth ac ysbrydoliaeth i bawb a fynychwyr. Roedden nhw'n arbennig o falch o weld busnesau bwyd a diod Cymreig fel Maggies African Twist, Goch & Co, a Ryseitiau Mami Maggie ymhlith y cynrychiolwyr, yn arddangos y dalent gyfoethog o fewn ein cenedl, gyda chefnogaeth Llywodraeth Cymru.
"Weithiau camu allan o'r cyfarwydd yw'r union beth sydd ei angen arnom - oherwydd yn yr anghyfarwydd rydym yn dod o hyd i wreichion newydd o ysbrydoliaeth. Dyma’r ail dro i mi fynychu Cynhadledd Entrepreneuriaid Busnes Du (BBEC) 2025 ac ni siomodd. Roedd yn ysbrydoli, addysgu ac yn annog. A'r bwyd? O, y Bwyd!"
Maggie Ogunbanwo, Maggies African Twist
Nôl I'r cynnwys
Jonathan Smith yn siarad am ei gefndir a pham ymunodd â Bwrdd Diwydiant Bwyd a Diod Cymru (BDBDC)
 |
|
Fi yw un o aelodau diweddaraf y Bwrdd, yn dilyn fy mhenodiad ym mis Gorffennaf 2024.
Am y rhan fwyaf o 'ngyrfa, dwi i wedi gweithio gyda busnesau sy'n cyflenwi bwyd a diod i archfarchnadoedd mawr y DU. Dechreuais gyda swyddi marchnata yn Rank Hovis McDougall (RHM). Mae eu brandiau'n cynnwys Hovis, Mother's Pride, Nimble, Bisto a Saxa. Yna bues i'n gweithio i St Ivel (rhan o Unigate plc bryd hynny), yn arwain eu gwaith marchnata a datblygu cynnyrch newydd ar
|
gyfer caws, menyn a llaeth powdr. Yn y rôl olaf hon y des i i weithio gyda chwmnïau manwerthu mawr y DU. Fe wnaethon ni weithio gyda'n gilydd ar waith datblygu categorïau a datblygu cynnyrch newydd o dan frand y manwerthwr.
Ym 1996 lansiais Axis Management Consulting a dwi wedi bod yn ei redeg byth ers hynny. Rydym yn cynnig gwasanaethau ymgynghori ac ymchwil i ddefnyddwyr/siopwyr ar gyfer ystod eang o fusnesau bwyd a diod.
Parhewch i ddarllen yr erthygl hon ar wefan BDBDC
Nôl I'r cynnwys
 |
|
Yn ddiweddar, dyfarnwyd MBE i Andy Richardson, cyn Gadeirydd Bwrdd Diwydiant Bwyd a Diod Cymru rhwng 2016 a 2023, ar restr Anrhydeddau Pen-blwydd y Brenin 2025. Mae'r anrhydedd bwysig hon yn cydnabod gwasanaethau Andy i'r sector Bwyd a Diod. Gyda dros 30 mlynedd o brofiad ac angerdd am y diwydiant llaeth a'r sectorau bwyd-amaeth, mae sgiliau a chyfraniad Andy yn cael eu gwerthfawrogi gan y Bwrdd Bwyd presennol, y mae Andy yn aelod gwasanaethol ohono. Llongyfarchiadau Andy!
Darllenwch Bio Andy ar wefan BDBDC.
Nôl I'r cynnwys
|
Yn Sioe Frenhinol Cymru eleni, roedd cynaliadwyedd yn bwynt trafod pwysig - ac roedd sylw mawr ar fusnesau â Chynllun Lleihau Carbon. Roedd lefel y diddordeb yn arwydd clir: mae'r diwydiant yn barod i weithredu, a nawr yw'r amser i adeiladu ar y momentwm hwnnw.
Nid dim ond ffurfioldeb yw Cynllun Lleihau Carbon - mae'n ddatganiad pwerus am werthoedd a chyfeiriad eich busnes yn y dyfodol. Mae'n dangos i gwsmeriaid a phrynwyr eich bod o ddifrif ynglŷn â lleihau eich effaith amgylcheddol ac arwain y ffordd mewn cynhyrchu bwyd a diod cyfrifol.
Gyda Blas Cymru / Taste Wales yn prysur agosáu, nid oes amser gwell i roi eich Cynllun Lleihau Carbon ar waith. P'un a ydych chi newydd ddechrau neu'n mireinio strategaeth bresennol, mae cefnogaeth ar gael i'ch helpu i gymryd y cam nesaf.
Arweiniwch y newid. Rhowch eich Cynllun Lleihau Carbon ar waith a dangoswch i'r diwydiant eich bod chi o ddifrif. Am ragor o wybodaeth, cysylltwch ag un o'r tîm yn: SustainableFD@gov.wales
Nôl I'r cynnwys
 |
|
Mae’r Clwstwr Cynaliadwyedd wedi bod yn gweithio â chynhyrchwyr bwyd a diod sydd wedi ennill Ardystiad B Corp er mwyn creu Llyfryn.
Mae’r llyfryn yn adrodd stori’r 11 o gynhyrchwyr bwyd a diod yng Nghymru sydd wedi ennill ardystiad B Corp. Mae’r cynhyrchwyr hyn i gyd wedi bodloni safonau uchel o ran perfformiad cymdeithasol ac amgylcheddol, tryloywder ac atebolrwydd.
Y nod yw sicrhau mai bwyd a diod gan gynhyrchwyr o Gymru yw'r mwyaf
|
cynaliadwy yn y byd, ac mae’r clwstwr a’r llyfryn hwn yn dathlu’r cwmnïau sydd ar flaen y gad yn hynny o beth.
Un math o gymorth sy’n cael ei ddarparu gan y Clwstwr Cynaliadwyedd yw cymorth un i un ar gyfer B Corp. Mae disgwyl i newidiadau sylweddol gael eu gwneud i’r asesiadau ardystiad B Corp cyn diwedd y flwyddyn, ac felly mae'r Clwstwr Cynaliadwyedd yn annog busnesau bwyd a diod Cymru i ddechrau ar eu taith B Corp nawr, tra bydd y safonau cyfredol dal yn berthnasol.
I gael rhagor o wybodaeth, cysylltwch â: Lauren.Smith@levercliff.co.uk
Nôl I'r cynnwys
Dyfarnwyd cyllid i arloeswyr Cymru i ddarparu atebion ymarferol, cynaliadwy sy'n cefnogi ffermwyr, rhoi hwb i gynhyrchiant, a gwella cynhyrchu bwyd ledled Cymru.
 Bydd ffermwyr, cynhyrchwyr bwyd a chymunedau gwledig ledled Cymru yn elwa o don newydd o arloesedd, wrth i £600,000 o gyllid gael ei ddyfarnu drwy Her Arddangos Cam 2 Menter Ymchwil Busnesau Bach (SBRI) Technoleg Bwyd-Amaeth. Mae'r fenter feiddgar hon yn cefnogi atebion arloesol sy'n anelu at gryfhau'r gadwyn gyflenwi bwyd-amaeth, gwella cynaliadwyedd, a sbarduno twf economaidd yn sector Amaethyddiaeth a Bwyd Cymru.
Mae'r her, a ariennir gan Lywodraeth Cymru mewn partneriaeth â Chanolfan Ragoriaeth Menter Ymchwil Busnesau Bach (SBRI) ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, yn adeiladu ar lwyddiant y cam blaenorol, a gefnogodd 14 o brosiectau dichonoldeb. Nawr, mae pump o'r arloesiadau mwyaf addawol wedi'u dewis ar gyfer buddsoddiad pellach ac arddangos yn y byd go iawn – gan helpu i gyflymu eu llwybr i'r farchnad a chreu manteision diriaethol i ffermydd a chynhyrchwyr bwyd yng Nghymru.
Mae'r gwaith hwn yn cefnogi'n uniongyrchol gynllun gweithredu Llywodraeth Cymru ar gyfer technoleg bwyd-amaeth, sy'n rhoi pwyslais cryf ar arfogi gweithwyr proffesiynol amaethyddol presennol a dyfodol gyda'r sgiliau a'r wybodaeth sydd eu hangen i harneisio potensial technolegau newydd yn llawn. Nod y cynllun hefyd yw cyflymu datblygiad arloesedd Technoleg Amaeth-Fwyd cartref, hyrwyddo mabwysiadu ar y fferm i yrru cynhyrchiant ac effeithlonrwydd amgylcheddol, a darparu manteision amgylcheddol mesuradwy a fydd yn helpu'r sector i drosglwyddo i sero net.
Y pum busnes sy'n derbyn contractau Menter Ymchwil Busnesau Bach (SBRI) yw:
- Yr Ardd Fadarch Eryri Cyf (Masnachu fel Madarch Cymru) – Gwastraff i Liw: Cynhyrchiad Pigment Graddadwy o Swbstrad Madarch wedi'i Dreulio
- Iona Minerals Cyf – Cipio amonia o Tai Da Byw a'i Ailddefnyddio fel Gwrtaith sy'n gyfoethog o Nitrogen
- Pennog Cyf – Adfer Maetholion ar gyfer Amaethyddiaeth
- LanoTech Cyf – Masnacheiddio Lanolin Cymreig ar gyfer Porthiant: O'r Cysyniad i'r Farchnad mewn Economi Gylchol
- Mehapres Cyf – Stêm Eco: Gwres Cynaliadwy i Sector Bwyd-Amaeth Cymru
Gyda'i gilydd, mae'r arloesiadau hyn yn arddangos pŵer technoleg bwyd-amaeth i gefnogi sector bwyd-amaeth mwy cynhyrchiol, gwydn i'r amgylchedd ac economaidd fywiog yng Nghymru.
Nôl I'r cynnwys
 Bydd y Sioe Deithiol Busnes Bwyd a Diod nesaf, a gefnogir gan Lywodraeth Cymru drwy Raglen HELIX, yn cael ei chynnal yn Sir Benfro ym mis Medi.
📍 Y Pafiliwn, Maes Sioe Sir Benfro, Hwlffordd, SA62 4BW
📅 Dydd Mercher 17 Medi 2025
🕙 10:00yb-2:00yp
Mae’r digwyddiad galw heibio hwn yn rhad ac am ddim ac ar agor i bob math o fusnesau bwyd a diod - o fusnesau newydd i gynhyrchwyr profiadol – yn ogystal ag unigolion sy’n ystyried camu i’r sector.
Bydd cyfle i fynychwyr siarad wyneb yn wyneb ag ystod eang o ddarparwyr cymorth, gan gynnwys:
- Canolfan Bwyd Cymru
- Cyngor Sir Benfro
- Busnes Cymru
- Cywain
- Sgiliau Bwyd a Diod Cymru
- Cyswllt Ffermio
- Atebion Fusnes Landsker
Nod y digwyddiad yw helpu busnesau i gysylltu â chymorth ymarferol ar faterion fel cyllid, hyfforddiant, datblygiad busnes, arloesi cynnyrch a llawer mwy - i gyd dan un to.
Ewch i wefan Canolfan Bwyd Cymru i gael rhagor o wybodaeth.
Neu cofrestrwch yn uniongyrchol gan ddefnyddio'r ffurflen hon.
Nôl I'r cynnwys
|
