Newyddlen Bwyd a Diod Cymru - Ebrill 2025

Ebrill 2025 • Rhifyn 038

 
 

Yn y rhifyn hwn

Dathlu Aelodau Newydd i Deulu Dynodiad Daearyddol Gwarchodedig (PGI) Cymru

Three new GI producers

Mae Dovey Native Botanical Gin, Pembrokeshire Native Oysters, Pembrokeshire Rock Oysters a Mêl Grug Cymreig o Gymru yn ymuno â'r rhestr o gynhyrchion bwyd a diod sydd wedi cael statws dynodiad daearyddol gwarchodedig (PGI) o dan gynlluniau Dynodiadau Daearyddol (GI) y DU.

Mae'r pedwar cynnyrch wedi cael eu cydnabod yn ffurfiol am eu rhinweddau unigryw a'u treftadaeth ranbarthol, gan sicrhau mai dim ond eitemau dilys sy'n bodloni safonau cynhyrchu a gofynion daearyddol llym y ceir eu marchnata o dan yr enwau gwarchodedig hyn, gan ddod â chyfanswm nifer y cynhyrchion GI yng Nghymru i 24.

Mae traddodiad coginio Cymru yn dyddio'n ôl ganrifoedd, ac mae ei bwyd a'i diod wedi'u gwreiddio'n ddwfn yn nhirwedd, diwylliant a hanes y genedl. O ddyfroedd llawn maetholion sy'n cynhyrchu bwyd môr eithriadol i rostir grug lliwgar sy'n ddelfrydol ar gyfer cynhyrchu mêl, mae cynhyrchwyr Cymru wedi creu cynhyrchion unigryw sydd wedi'u siapio gan yr amgylchedd lleol a chan arbenigedd sydd wedi'i drosglwyddo o’r naill genhedlaeth i’r llall.

Mae'r gydnabyddiaeth hon yn rhoi mantais werthfawr i gynhyrchwyr yn y farchnad ac mae hefyd yn cynnal dulliau cynhyrchu traddodiadol, yn diogelu ac yn hyrwyddo cynhyrchion lleol ac yn creu cyfleoedd economaidd.

Mae'r cynhyrchion ychwanegol hyn yn ymuno â chynhyrchion poblogaidd eraill o Gymru sydd wedi cael eu cydnabod eisoes o dan y cynllun Dynodiadau Daearyddol. Yn eu plith y mae Halen Môr Ynys Môn, Cennin Cymreig, Seidr Traddodiadol Cymreig a Wisgi Cymreig Brag Sengl, sy’n tystio i dreftadaeth goginio gyfoethog Cymru.

"Mae'r gydnabyddiaeth hon yn cryfhau ac yn ychwanegu at y teulu o fwydydd Cymreig gwarchodedig, yn dangos ansawdd anhygoel ein cynnyrch, ac yn adlewyrchu’n hymrwymiad i gynhyrchu bwyd cynaliadwy o ansawdd uchel.

O'r mynyddoedd i'r arfordir, mae Cymru yn cynhyrchu rhai o fwydydd mwyaf eiconig y DU sy’n cael eu tyfu â gofal ac yn unol â thraddodiad. Mae pob un o’r cynhyrchion sydd wedi cael  Dynodiad Daearyddol yn adrodd stori’n tirwedd, yn tystio i arbenigedd ein cynhyrchwyr ac i'r dreftadaeth goginio rydyn ni mor falch ohoni."

Dirprwy Brif Weinidog Cymru, Huw Irranca-Davies, sydd â chyfrifoldeb dros Newid Hinsawdd a Materion Gwledig

Dyfi Native Botanical Gin

“Mae cael Statws Dynodiad Daearyddol yn beth da ac yn helpu i godi ymwybyddiaeth o’r ffaith bod modd olrhain tarddiad jin botanegol a’i fod yn cael ei gynhyrchu yn unol â safonau uchel a llym."

 Danny Cameron o Dovey Native Botanical Gin

“Rwy'n falch iawn bod union darddiad a nodweddion Mêl Grug Cymreig wedi cael eu cydnabod. Mae’r broses ymgeisio am Ddynodiad Daearyddol y DU yn un hir, ac mae'n wych bod mêl o Gymru wedi cael statws Dynodiad Daearyddol Gwarchodedig, gan olygu mai Cymru yw’r genedl gyntaf yn y DU lle mae mêl wedi cael statws o’r fath."

Gruffydd Rees o Gwenyn Gruffydd Cyf. o Sir Gaerfyrddin

Welsh Heather Honey
Pembrokeshire Oysters

"Bydd cael Statws Dynodiad Daearyddol Gwarchodedig yn denu cynulleidfa a marchnad ehangach sy'n fwy ymwybodol o gynhyrchion Dynodiadau Daearyddol, a bydd yn ein galluogi i ymuno â'r teulu Dynodiadau Daearyddol sydd â nifer o gynhyrchion rhagorol."

Jake Davies, Atlantic Edge Oysters

 

Nôl i'r cynnwys

Broceriaeth "Blas Cymru Taste Wales" 2025

Blas Cymru Taste Wales

Ymunwch â ni ar gyfer y digwyddiad nodedig hwn, a lansiwyd gyntaf yn 2017 ac a gynhelir bob dwy flynedd, sy’n dod â chynhyrchwyr, cyflenwyr, prynwyr a gweithwyr proffesiynol y diwydiant bwyd o bob rhan o’r byd ynghyd.

Os ydych yn fusnes bwyd a diod, peidiwch â cholli’r digwyddiad yma. Dewch i arddangos eich cynhyrchion i brynwyr blaenllaw manwerthu a’r diwydiant, rhwydweithio â phobl allweddol yn y diwydiant bwyd a diod, yn ogystal â darganfod cynhyrchion a thueddiadau arloesol.

Ymhlith uchafbwyntiau allweddol y digwyddiad mae:

  • Canolbwyntio ar arloesi gyda 200 o gynhyrchion newydd yn cael eu cynnwys
  • Cyfraniadau gan gwmnïau achrededig SALSA a BRCGS
  • Straeon llwyddiant yn cynnwys Fungi Foods, enillydd cystadleuaeth Pantri’r Ddraig Cynhadledd Blas Cymru 2024

Dewch gyda chwestiynau, gadewch gydag atebion!

I gael rhagor o wybodaeth a sut i gofrestru, ewch i dudalen Blas Cymru / Taste Wales.

Nôl i'r cynnwys

Dau gynhyrchydd o Gymru yn ennill gwobr fawreddog

Golden Hooves and Radnor Hills

Mae dau gynhyrchydd o Gymru wedi’u henwi ymhlith y gorau ym Mhrydain, ar ôl ennill Gwobrau Aur yng Ngwobrau Cynhyrchion Siopau Fferm a Delis 2025.

Er gwaethaf cystadleuaeth frwd gan gynhyrchwyr ar hyd a lled y wlad, y cwmnïau Cymreig sy’n dathlu yw Radnor Hills am eu dŵr pefriog Afal a Rhiwbob Heartsease Farm, a Golden Hooves am eu Cheddar Mwg. 

Hefyd, enillodd Radnor Hills Wobr Arian am eu Lemonêd Mafon Pefriog Heartsease Farm, a gwobrwywyd Golden Hooves yn yr un modd am eu cawsiau Double Gloucester a Red Leicester.

Parhewch i ddarllen yr erthygl hon ar dudalen we Newyddion Bwyd a Diod Cymru

Nôl i'r cynnwys

Cynllun Peilot Lleihau Carbon - Mae'n Rhad ac Am Ddim: Cofrestrwch nawr!

Producers and Tesco Staff

Pleser yw cyhoeddi y gall busnesau Bwyd a Diod Cymru bellach elwa ar 12 mis o gymorth AM DDIM trwy gam diweddaraf y Cynllun Peilot Lleihau Carbon. Cynlluniwyd y fenter hon i'ch helpu i:

  • Asesu eich allyriadau carbon presennol
  • Datblygu Cynllun Lleihau Carbon cynhwysfawr

Drwy gymryd rhan, byddwch yn cael map trywydd strategol i leihau allyriadau, gwella effeithlonrwydd, a gyrru tuag at ddyfodol mwy cynaliadwy. Peidiwch â cholli'r cyfle hwn i gael effaith gadarnhaol ar eich busnes a'r amgylchedd!

Dywedodd Tesco, ‘Rydyn ni’n falch o weithio ochr yn ochr â Llywodraeth Cymru yn y rhaglen beilot drawsnewidiol hon’. Mae Edwards – Cigydd Cymru hefyd yn cymryd rhan yn y rhaglen beilot a dywedon nhw, ‘Mae arferion cynaliadwy’n hanfodol ar gyfer ennill cytundebau cyflenwi yn y dyfodol.’ Darllenwch fwy o fanylion yn ein datganiad i’r wasg.

Diddordeb? I dderbyn ein cymorth rhad ac am ddim i osod gwaelodlin ar eich allyriadau carbon a datblygu Cynllun Lleihau Carbon, cysylltwch â sustainablefd@llyw.cymru

Nôl i'r cynnwys

Cynhadledd Mewnwelediad 2025: Aros ar y Blaen

Cynhadledd Mewnwelediad 2025: Aros ar y Blaen

Cynhaliwyd Cynhadledd Flynyddol Rhaglen Mewnwelediad 2025 ym mis Mawrth, gan ddarparu’r deallusrwydd a'r mewnwelediadau strategol diweddaraf o’r farchnad i gefnogi’r sector bwyd a diod yng Nghymru.

Y thema eleni ‘Byddwch ar y Blaen’ yn canolbwyntio ar nifer o brif feysydd: yr economi a busnes, tueddiadau defnyddwyr yn y dyfodol, datblygiadau manwerthu, 

y sector allan o’r cartref a chyfleoedd allforio. Bydd mynychwyr yn elwa o ddadansoddi arbenigol a chanllawiau ymarferol gan arbenigwyr blaenllaw yn y diwydiant.

Mae deunyddiau’r gynhadledd gan gynnwys fideos a phecynnau sleidiau cyflwyniadau, bellach ar gael i'w gweld yn yr Adran Aelodau: Ardal Aelodau Bwyd a Diod Cymru

Nôl i'r cynnwys

Bwyd a Diod Cymru Dramor

Gulfood Montage

Gulfood

Gwnaeth busnesau bwyd a diod o Gymru argraff gref yn Gulfood 2025, sioe fasnach bwyd a diod fwyaf y byd, a gynhaliwyd yn Dubai, Emiradau Arabaidd Unedig ym mis Chwefror eleni.  Dan arweiniad Is-adran Fwyd Llywodraeth Cymru, dangosodd dirprwyaeth o 15 cwmni y gorau o gynnyrch o Gymru, gan sicrhau cwsmeriaid rhyngwladol newydd ac ehangu eu cyrhaeddiad byd-eang.

Parhau i ddarllen

Foodex Japan

Bu dirprwyaeth o gwmnïau o Gymru yn ymweld â Japan yn ddiweddar, wrth i’r diwydiant barhau i dargedu agor marchnadoedd newydd ar gyfer ei gynnyrch bwyd a diod.

Foodex Japan yw arddangosfa fwyd a diod fwyaf Asia, gyda Llywodraeth

FoodEx Japan

Cymru yn cefnogi presenoldeb nifer o gynhyrchwyr o dan faner Cymru/Wales.

Parhau i ddarllen

Nôl i'r cynnwys

Bwrdd Diwydiant Bwyd a Diod Cymru (BDBDC) – Gary Mitchell

Gary Mitchell FDWIB

Fel pob un ohonon ni ar y bwrdd, mae gen i gysylltiadau hir â bwyd a diddordeb arbennig mewn garddwriaeth ac amaeth-ecoleg. Etifeddais i'r diddordeb hwn oddi wrth fy nhad sydd wedi bod yn arddwr a thyfwr proffesiynol am y rhan fwyaf o fy mywyd i.  

Roedden ni bob amser yn tyfu cymaint o'n bwyd ein hunain ag oedd modd, ac yn aml roedd gennyn ni syrcas o anifeiliaid. 

Roedd fy nhad hefyd yn gyfrifol am adfer sawl gerdd furiog ar ystadau Fictoraidd mawr i'w hen ogoniant a'u gwneud yn llawn gynhyrchiol.

Parhewch i ddarllen diweddariad Gary ar wefan BDBDC.

Nôl i'r cynnwys

Cryfhau Cysylltiadau Masnach: Prynwyr o Ewrop yn Darganfod Cig a Llaeth o’r Radd Flaenaf yng Nghymru

Inward Mission visitors at the Rhug Estate

Ar ddiwedd mis Mawrth, croesawodd Cymru ddirprwyaeth o brynwyr cig a llaeth o’r Almaen, Gwlad Pwyl, y Weriniaeth Tsiec, y Swistir a’r Iseldiroedd ar ymweliad masnach fewnol a drefnwyd gan Lywodraeth Cymru.

Roedd BIC Innovation yn gyfrifol am gyflwyno’r ymweliad, gan roi cyfle i’r prynwyr gael blas uniongyrchol ar gynnyrch ac arbenigedd cynhyrchwyr a phroseswyr Cymreig. Cafodd ansawdd arbennig y cynnyrch Cymreig ei amlygu, ynghyd â’r arferion ffermio cynaliadwy sy’n cael eu dilyn yma yng Nghymru.

Cychwynnodd y daith gyda thaith o amgylch Fferm Organig Ystâd Rhug, lle rhannodd Rhys Davies, Rheolwr yr Ystâd, ac Emyr Owen, Rheolwr y Fferm, y gwaith sy’n mynd ymlaen gan ffermwyr Cymru i gynhyrchu bwyd o safon uchel mewn ffordd gynaliadwy. Cafodd y grŵp gyfle wedyn i fwynhau cig oen Cymreig Ystad Rhug yn y bwyty gyda llety, Tyddyn Llan, lle'r oedd y pryd wedi’i baratoi’n ofalus gan y Prif Gogydd Gareth Stevenson.

Ymwelodd y grŵp llaeth â Choleg Glynllifon, lle esboniodd Rhodri Owen, Rheolwr Fferm a Choedwigaeth, rôl y coleg wrth hyfforddi ffermwyr y dyfodol – yng Nghymru ac ar draws y byd.

Y stop nesaf oedd Hufenfa De Arfon, lle cafodd y prynwyr daith o amgylch y cyfleuster gwneud caws modern o dan arweiniad Michael Mort, Rheolwr Cyfrifon Cenedlaethol.

Yn y cyfamser aeth y prynwyr cig i ymweld â neuadd dadfesu Dunbia cyn mynd ymlaen i Silian i ymweld â Thanygraig, lle mae Dai Charles a’i deulu’n ffermio ac yn cynhyrchu Cig Oen Cymru PGI ar gyfer Dunbia.

Drannoeth, teithiodd y grŵp llaeth i’r de-orllewin i ymweld â Caws Teifi a Caws Cenarth cyn gorffen eu taith ar fferm laeth organig Penyrallt Home, sy’n cyflenwi Calon Wen.

Nesa ar y daith i'r grŵp cig oedd cyfleuster prosesu cig oen Pilgrim’s UK cyn cael taith gan y ffermwr Wyn Jerman a’i ddau fab, sy’n ffermio yng Nghwm Hafren ac yng Nghymoedd y Cambrian, gan gynhyrchu Cig Oen Cymru a Chig Eidion Cymru (PGI).

Un o uchafbwyntiau’r daith oedd y cinio arbennig yn Y Ffarmers, Llanfihangel-y-Creuddyn, lle cafodd y gwesteion eu trin i wledd o fwyd a diod Gymreig gan Caitlin a Lewis – a hynny mewn steil.

Diolch enfawr i’n gwesteion o Ewrop ac i bob un o’n cynhyrchwyr Cymreig am gynrychioli’r gorau sydd gan Gymru i’w gynnig. Dyma i gryfhau ein presenoldeb byd-eang a pharhau i ddangos rhagoriaeth Gymreig ar lwyfan y byd!

Nôl i'r cynnwys

Clwstwr Garddwriaeth

Horticulteral Cluster small holders

Bydd aelodau Clwstwr Garddwriaeth Bwyd a Diod Cymru yn arddangos yng Ngŵyl Wanwyn Cymdeithas Amaethyddol Frenhinol Cymru ar 17 a 18 Mai 2025. Disgrifir digwyddiad penwythnos Sioe Amaethyddol Frenhinol Cymru fel:

"Dathliad o fywyd gwledig gyda gweithgareddau tyddyn wrth galon, yn arddangos gwir amrywiaeth cefn gwlad Cymru."

O amgylch stondin Arddwriaeth Cyswllt Ffermio bydd marchnad fywiog sy'n cynnwys amrywiaeth o stondinau masnach cyffrous sy'n arddangos garddwriaeth Cymru. P'un a ydych chi'n dyfwr profiadol, newydd-ddyfodiad chwilfrydig, neu'n syml yn edrych i ychwanegu cyffyrddiad o natur i'ch bywyd, ni ddylid colli'r digwyddiad hwn.

Darganfyddwch fwy am Ŵyl Wanwyn Sioe Amaethyddol Frenhinol Cymru.

Nôl i'r cynnwys

Beirniadu yng Ngwobrau Great Taste

Great Taste Awards

Yn ddiweddar, aeth dau aelod o Dîm Bwyd a Diod Cymru i Lundain am gyfle cyffrous - beirniadu Gwobrau Great Taste mawreddog! Gyda Bwyd a Diod Cymru yn brif noddwr, ac yn falch o fod yn noddwr y categori Cymreig, roedd yn gyfle gwych i ddathlu ansawdd rhagorol cynnyrch Cymreig.

Roedd ganddyn nhw'r dasg anodd o flasu bwyd a diod anhygoel o bob rhan o'r DU a thu hwnt, helpu i ddewis y gorau o ran blas, ansawdd ac arloesedd.

Da iawn i'r holl geisiadau Cymreig - croesi bysedd am rai sêr aur haeddiannol!

Darllenwch fwy am y ‘Guild of Fine Foods’ – Gwobrau Great Taste (Saesneg yn unig)

Nôl i'r cynnwys

Newyddion Eraill

Nôl i'r cynnwys

Pecyn Cymorth Brand Arfer Gorau Bwyd a Diod Cymru – Nawr ar gael!

BRand Toolkit Cymraeg

Rydym yn gyffrous i gyflwyno Pecyn Cymorth Brand Arfer Gorau Bwyd a Diod Cymru - eich canllaw ar gyfer cymhwyso ein brand yn gyson. Mae'r adnodd ymarferol hwn yn sicrhau hunaniaeth glir, broffesiynol i bawb.

Mewngofnodwch i ardal yr aelodau nawr i archwilio'r pecyn cymorth a lawrlwytho asedau brand!

Nôl i'r cynnwys

 
 
 

YNGLŶN Â’R CYLCHLYTHYR HWN

Cylchlythyr ar gyfer diwydiant bwyd a diod Cymru gyda newyddion, digwyddiadau a materion yn ymwneud â'r diwydiant yng Nghymru.

Rhagor o wybodaeth ar y we:

llyw.cymru/bwydadiodcymru

Dilynwch ni ar Twitter:

@BwydaDiodCymru

 

Dilynwch ni ar Instagram:

Bwyd_a_Diod_Cymru

 

Dilynwch ni ar Facebook:

@bwydadiodcymru

 

Dilynwch ni ar LinkedIn

Bwyd a Diod Cymru | Food and Drink Wales