Y broses recriwtio ar gyfer ein Prif Weithredwr nesaf

Rydym wedi dechrau’n ffurfiol y broses o recriwtio ein Prif Weithredwr nesaf – amser arwyddocaol a chyffrous i CNC wrth inni edrych tua’r dyfodol.

Bydd y penodiad hwn yn siapio’r bennod nesaf yn taith ein sefydliad. Rydym yn chwilio am arweinydd sy’n dod â mewnwelediad strategol a phrofiad, ac sydd hefyd yn rhannu ein hymrwymiad dwfn i amgylchedd naturiol Cymru, ei chymunedau, a’i gwydnwch hirdymor.

Wrth inni symud drwy’r cyfnod pontio hwn, rydym hefyd am gydnabod ymddeoliad dau aelod uchel eu parch o’n Tîm Gweithredol:

• Ceri Davies, Prif Weithredwr Interim, fydd yn parhau yn ei rôl hyd nes y penodir y Prif Weithredwr newydd. Mae Ceri wedi darparu arweinyddiaeth gadarn a meddylgar yn ystod y cyfnod hwn ac wedi bod yn allweddol wrth gynnal ffocws a momentwm y sefydliad.
• Gareth O’Shea, Cyfarwyddwr Gweithrediadau, fydd hefyd yn ymddeol y flwyddyn nesaf. Mae Gareth wedi chwarae rhan ganolog wrth lunio ein darpariaeth weithredol ac wrth gryfhau ein perthnasoedd â chymunedau, partneriaid, ac rhanddeiliaid ledled Cymru.

Byddwn yn dathlu cyflawniadau a gwasanaeth Ceri a Gareth ar yr adeg iawn.

Rydym yn deall y gall pontio arweinyddiaeth godi cwestiynau, ac rydym am sicrhau ein rhanddeiliaid bod CNC yn parhau’n sefydlog, yn wydn, ac yn ffocws.

Nid yw ein cyfeiriad strategol wedi newid, ac mae ein hymrwymiad i weithio’n gydweithredol gyda phartneriaid, cymunedau, a’r llywodraeth yn gryfach nag erioed.

Ymgynghoriad yn agor ar Barc Cenedlaethol Glyndŵr arfaethedig

Rydym yn annog pobl i rannu eu barn ar greu Parc Cenedlaethol Glyndŵr yn ystod yr ymgynghoriad statudol 12 wythnos o hyd, sy'n para tan 8 Rhagfyr.

Mae'r ymgynghoriad yn dilyn dwy flynedd o werthuso manwl a gomisiynwyd gan Lywodraeth Cymru, gan gynnwys casglu data, asesiadau technegol, ac ymgysylltu â chymunedau a rhanddeiliaid ledled y rhanbarth.

Helpodd ymgysylltu cyhoeddus blaenorol yn 2023 ac ymgynghoriad cyhoeddus yn 2024 i lunio'r cynnig presennol.

Mae adborth o'r camau hyn wedi llywio'r map ymgynghori terfynol a'r dystiolaeth ategol.

Cymru’n symud i statws adfer ar ôl cyfnod o sychder

Mae Cyfoeth Naturiol Cymru  wedi cadarnhau bod rhannau o Gymru yr effeithiwyd arnynt gan sychder yr haf hwn bellach wedi symud i statws adfer, yn dilyn glaw sylweddol ym mis Medi eleni.

Cyhoeddwyd statws sychder ar gyfer de-ddwyrain Cymru ar 14 Awst 2025, ac ar gyfer gogledd Cymru ar 29 Awst. Symudodd De-orllewin Cymru i statws 'cyfnod hir o dywydd sych' ar 22 Mai, ac mae bellach yn symud i statws 'adfer ar ôl cyfnod hir o dywydd sych’.

Ar 22 Medi, roedd y glawiad cyfartalog hirdymor ar gyfer Cymru yn amrywio o 102% ym Methesda, gogledd Gwynedd, i 212% yn Sarn yn nalgylch Hafren uchaf.

Mae llif y rhan fwyaf o afonydd bellach yn normal neu'n uwch na'r arfer ar gyfer yr adeg o'r flwyddyn, ond mae rhai afonydd yn dangos arwyddion o adferiad arafach ac yn dal i fod yn isel ar gyfer yr adeg o'r flwyddyn.

Mae timau o CNC yn parhau i fonitro llif afonydd yn agos, yn ogystal â dyfroedd daear sy'n ymateb i law yn arafach. Mae dyfroedd daear yn parhau i fod yn bryder parhaus, gyda rhai yn dal i fod yn eithriadol o isel am yr adeg o'r flwyddyn.

Diwrnod Afonydd y Byd 2025: rhoi adfer afonydd ar waith

Mae Diwrnod Afonydd y Byd, a gynhaliwyd ddydd Sul, Medi 28, yn ddigwyddiad byd-eang sy'n dathlu afonydd ledled y byd a'r rôl hanfodol y maent yn ei chwarae wrth gynnal ecosystemau, bywyd gwyllt a chymunedau. Dros y pum mlynedd ddiwethaf, mae ein prosiect LIFE Afon Dyfrdwy a’n prosiect Pedair Afon LIFE – y ddau werth miliynau o bunnoedd - wedi bod yn adfer afonydd yng ngogledd a de ein gwlad. Mae afon Dyfrdwy yng ngogledd Cymru, ac afonydd Teifi, Tywi, Cleddau ac Wysg yn ne Cymru, mewn cyflwr gwael ar hyn o bryd o ganlyniad i amryw fathau o bwysau, er enghraifft newid hinsawdd, dirywiad cynefinoedd, rhwystrau i bysgod sy’n mudo, ansawdd dŵr gwael a rhywogaethau goresgynnol. Mae’r ddau brosiect wedi bod yn gweithio’n galed i warchod a gwella cyflwr yr afonydd hyn, ac mae arwyddion cadarnhaol eu bod yn adfer i’w gweld eisoes. Gan ddefnyddio amrywiaeth o ddatrysiadau maen nhw’n gobeithio adfer yr ecosystemau bregus hyn ac felly gwella ansawdd y dŵr a bioamrywiaeth a chryfhau gwydnwch yn wyneb newid hinsawdd.

Ceidwaid ifanc yn dysgu sgiliau traddodiadol i helpu natur

Treuliodd grŵp o Geidwaid Ifanc o Dirwedd Genedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy ddiwrnod o’u gwyliau haf yn rhoi help llaw yng Nghoed Nercwys, gan helpu i dorri a chribinio’r ddôl flodau gwyllt gan ddefnyddio technegau pladuro traddodiadol.

Mae Coed Nercwys, un o'n hardaloedd coedwigaeth sy'n cael ei rheoli mewn partneriaeth â'r tîm Tirwedd Genedlaethol, wedi derbyn gofal arbennig er budd blodau gwyllt ers sawl blwyddyn.

Mae'r canlyniadau wedi bod yn rhyfeddol, gyda chynnydd cyson yn lliwiau ac amrywiaeth y planhigion – golygfa werth chweil i ymwelwyr, ceidwaid a pheillwyr fel ei gilydd.

Mae dolydd fel hyn yn elwa o gael eu torri ar ddiwedd yr haf, gan ganiatáu lle i hadau newydd dyfu ac annog ystod ehangach o fywyd planhigion.

Phil Lewis o Smithy Farm a oedd yn arwain ar y diwrnod a bu wrthi’n dysgu'r Ceidwaid Ifanc sut i fesur a hogi eu pladuron yn ddiogel, a sut i'w defnyddio'n effeithiol.

Esboniodd hefyd pam y mae pladuro yn aml yn cael ei ffafrio dros beiriannau – mae'n dawelach, nid yw’n defnyddio tanwydd ffosil, ac mae’n rhoi cyfle i fywyd gwyllt ddianc.

Darganfod rhywogaeth ddiflanedig yng Nghymru

Mae rhywogaeth o bryfed cadys, y credid ei bod wedi diflannu ym Mhrydain ers 2016, wedi cael ei darganfod yn ystod arolwg o rywogaethau yng Nghors Goch, Ynys Môn. Cynhaliwyd yr arolwg gan Natur am Byth  - rhaglen flaenllaw Cymru i adfer rhywogaethau - a hynny mewn partneriaeth â'r RSPB ac Ymddiriedolaeth Bywyd Gwyllt Gogledd Cymru i gofnodi'r rhywogaethau o bryfed cadys sy'n byw yn y cynefin gwlyptir. Defnyddiodd yr arolygwyr drapiau golau ar y corsydd yn ystod mis Gorffennaf a mis Awst, gan chwilio'n benodol am un o rywogaethau targed NaB, sef Limnephilus tauricus.  Roeddent wrth eu bodd o ganfod bod y trapiau golau wedi dal rhywogaeth o bryfed cadys sy’n brinnach fyth, sef Limnephilus pati. Cadarnhaodd arbenigwyr pryfed cadys mai dyna oedd y pryf, sy’n golygu bod Cors Goch yn un o’r unig dri lleoliad ym Mhrydain lle mae'r rhywogaeth hon wedi'i chanfod, a hynny ers 2016 pan gymerwyd yn ganiataol ei bod wedi diflannu’n llwyr. Y safleoedd eraill yw Market Weston Fen yn Suffolk ac Eochar, yn Ne Uist, yr Alban.

Rhannwch eich Barn ar Ddyfodol Pysgodfa Gocos Aber Afon Dyfrdwy

Ynghyd ag Awdurdod Pysgodfeydd a Chadwraeth Glannau Gogledd Orllewin Lloegr, rydym yn gwahodd barn gan gymunedau lleol, casglwyr cocos a rhanddeiliaid wrth iddynt baratoi i wneud cais am Orchymyn Rheoleiddio newydd ar gyfer pysgodfa gocos Aber Afon Dyfrdwy.

Mae'r Gorchymyn presennol, a gyflwynwyd yn 2008 ac a fydd yn dod i ben yn 2028, wedi helpu i drawsnewid Aber Afon Dyfrdwy yn un o'r pysgodfeydd cocos mwyaf cynaliadwy yn y DU.

Nod y Gorchymyn newydd yw adeiladu ar y llwyddiant hwn a sicrhau bod y bysgodfa'n parhau i gael ei rheoli'n dda a’i bod yn wydn ac yn fuddiol i bobl a natur fel ei gilydd.

Mae natur drawsffiniol y bysgodfa yn cyflwyno heriau ychwanegol o ran rheoli, cydlynu a gorfodi effeithiol.

Byddai Gorchymyn newydd yn sefydlu'r fframwaith cyfreithiol sy'n angenrheidiol i gefnogi arferion cynaeafu cynaliadwy, diogelu cynefinoedd aberol sensitif, a sicrhau mynediad teg a chyfartal i gasglwyr trwyddedig ar draws awdurdodaethau.

Dathlu blwyddyn lwyddiannus yn Nalgylch Gwy Uchaf

Rydym wedi dathlu pen-blwydd cyntaf Prosiect Adfer Dalgylch Gwy Uchaf.

O fynd i'r afael â rhywogaethau goresgynnol i blannu 2,000 o goed brodorol, mae'r prosiect wedi dod â phobl, natur a gweithredu ymarferol at ei gilydd i helpu i adfer Dalgylch Afon Gwy Uchaf ar gyfer y dyfodol.

Mae Prosiect Adfer Dalgylch Gwy Uchaf yn rhan o'n rhaglen ehangach a ariennir gan Gronfa Argyfwng Natur a Hinsawdd Llywodraeth Cymru.

Y nod yw gwarchod bywyd gwyllt gwerthfawr, adfer cynefinoedd, gwella ansawdd dŵr, a sicrhau bod ein hafonydd yn gallu gwrthsefyll y newid yn yr hinsawdd.