Rydym yn cydnabod yn llawn y pryderon sylweddol yn y gymuned leol ynghylch safle tirlenwi yr Hafod. Nid ydym yn diystyru’r effaith y mae’r arogleuon sy’n cael eu cofnodi’n barhaus o’r safle yn ei chael ar drigolion, ac rydym yn cymryd y mater hwn o ddifrif.

Dros y flwyddyn ddiwethaf, mae swm sylweddol o adnoddau wedi cael eu defnyddio i reoleiddio’r safle tirlenwi a lleihau unrhyw effeithiau oddi ar y safle.

Byddwn yn parhau i roi’r wybodaeth ddiweddaraf i’r gymuned wrth i’n gweithgareddau rheoleiddio fynd rhagddynt. 

Yr hyn yr ydym yn ei wneud i wella’r sefyllfa

Mae ein swyddogion wedi cadarnhau presenoldeb yr arogleuon hyn, ac rydym yn neilltuo adnoddau sylweddol i sicrhau bod gweithredwr y safle, Enovert, yn bodloni gofynion ei drwydded amgylcheddol. Ers cyfarfod Pwyllgor Craffu ar Gartrefi a’r Amgylchedd Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam ym mis Hydref 2024, rydym wedi parhau i archwilio’r safle yn rheolaidd ac ymateb i ddigwyddiadau, ac wedi cwblhau archwiliad allyriadau nwyon tirlenwi manwl gyda thîm ein Prosiect Lleihau Allyriadau Tirlenwi (LERP). Yn dilyn archwiliad LERP, gwnaed nifer o argymhellion i wella’r broses o gasglu nwyon tirlenwi a lleihau allyriadau sy’n ffoi o’r safle. Mae’r rhain wedi’u rhannu ag Enovert ac ystyrir eu bod yn lleihau’r posibilrwydd o arogleuon oddi ar y safle. Bydd copi o adroddiad archwilio nwy tirlenwi LERP a’r adroddiad asesu cydymffurfedd ar gael ar y gofrestr gyhoeddus maes o law.

Cynllun gweithredu

Mae’r gweithredwr wedi darparu cynllun gweithredu i ni, sy’n nodi sut y bydd yn mynd i’r afael â phob argymhelliad yn adroddiad archwilio’r LERP, gyda therfynau amser ar gyfer eu cwblhau. Mae rhai o’r camau gweithredu hyn eisoes wedi’u cwblhau. Mae hyn yn cynnwys drilio a gosod saith ffynhonnell nwy fertigol ddofn newydd. Mae gwaith arall yn ddibynnol ar y tywydd a chaiff ei gwblhau cyn gynted ag y bo’n rhesymol ymarferol. Bydd hyn yn cynnwys gwaith gosod capiau ychwanegol dros dro, y mae disgwyl iddo gael ei gwblhau erbyn diwedd mis Chwefror 2025. Rydym yn cydweithio’n agos ag Enovert i sicrhau bod y camau hyn yn cael eu cyflawni’n effeithiol ac o fewn yr amserlenni byrraf posibl.

Monitro arogleuon

Mae ein rhaglen monitro arogleuon bresennol wedi’i chynllunio i sicrhau ei bod yn cydymffurfio ag amodau’r drwydded amgylcheddol. Yn dilyn cyfarfod y pwyllgor craffu, gwnaethom gyfarfod â phartneriaid a gweithredwyr y safle i drafod opsiynau ar gyfer monitro ansawdd aer.  Cytunwyd ar opsiwn monitro addas ac mae’r broses gaffael wedi dechrau.  Mae eich adroddiadau yn hanfodol i’n helpu i olrhain arogleuon ac ymateb iddynt yn effeithiol.

Dyfodol y safle

Mae safle tirlenwi yr Hafod yn gweithredu o dan drwydded amgylcheddol, sy’n nodi’r mathau a’r symiau o wastraff y gellir eu derbyn ar y safle. Nid yw’r rheoliadau trwyddedu yn caniatáu i ni gyfyngu ar ffynonellau’r gwastraff.

Dim ond os credwn fod y gwaith yn peri risg difrifol i’r amgylchedd neu iechyd pobl y byddwn yn dirymu trwyddedau, ac os yw pob ymgais arall i leihau’r arogl wedi’i dihysbyddu. Ar hyn o bryd, mae’r gweithredwyr yn dal i weithio drwy nifer o gamau gweithredu i fynd i’r afael â’r materion, ac rydym yn eu rheoleiddio’n graff.

Ni fyddai cau’r safle yn cael gwared ar yr arogleuon ar unwaith, gan y byddai angen rheoli trwytholch a nwy tirlenwi o hyd i leihau’r posibilrwydd o arogleuon oddi ar y safle.

Mae ein camau rheoleiddio yn cael eu harwain gan ein hegwyddorion rheoleiddio cyhoeddedig, gan sicrhau dull cytbwys a rhagweithiol.

Sut i roi gwybod am ddigwyddiadau

Rydym yn annog trigolion i roi gwybod am unrhyw arogleuon y maent yn credu sy’n dod o’r safle tirlenwi trwy gysylltu â ni ar 0300 065 3000 neu drwy ddefnyddio’r ffurflen ‘Rhoi gwybod am ddigwyddiad’ ar ein gwefan. Mae’r adroddiadau hyn yn hanfodol i’n helpu i fonitro ac ymdrin â phryderon yn effeithiol. Oherwydd y nifer fawr o adroddiadau am ddigwyddiadau nid yw’n bosibl ar hyn o bryd i ffonio pob unigolyn sy’n cysylltu i roi adborth ar lafar.

Byddwch yn ymwybodol o’r wybodaeth ddiweddaraf

Lansiwyd tudalen we bwrpasol yn ddiweddar ar sut yr ydym yn rheoleiddio safle tirlenwi yr Hafod, Wrecsam. Bydd hwn yn cael ei ddiweddaru pan fydd gennym yr wybodaeth ddiweddaraf i’w rhoi i’r cyhoedd ynglŷn â sut rydym yn rheoleiddio safle tirlenwi yr Hafod.