Cynhaliwyd y Diwrnod Rhyngwladol y Twyni Tywod cyntaf erioed ar 25 Mehefin gydag wythnos brysur o ddigwyddiadau'n cael eu cynnal ledled Cymru yn arwain at y dathliad.

Fe wnaethon ni ymuno â Dynamic Dunescapes ar gyfer sesiwn gelf ar y traeth i lawr ym Mhort Talbot ar y dydd Mawrth. Yna aethon ni i'r gogledd a chynnal sesiwn meddwlgarwch yn nhwyni tywod Morfa Harlech ar y dydd Mercher lle buon ni’n archwilio'r angen i ailgysylltu â'r byd naturiol a phrofi’r cyfoeth sydd ganddo i’w gynnig. 

Yna, ar y dydd Iau, fe wnaethon ni ymuno â ffrindiau o Cadwch Gymru'n Daclus ar gyfer sesiwn casglu sbwriel a chadwraeth yn Niwbwrch. Yna ar y dydd Gwener, roedden ni’n rhan o ddigwyddiad yng Nghynffig gyda sesiwn yoga a thaith gerdded dywysedig bywyd gwyllt ym Morfa Harlech.

Fe wnaethon ni hefyd ymddangos yn fyw ar BBC Radio Cymru a BBC Radio Wales o Forfa Harlech ar y bore Gwener hwnnw i rannu'r dathliad gyda'u gwrandawyr.

Hoffen ni ddiolch i bawb a wnaeth helpu i wneud y Diwrnod Twyni Tywod y Byd cyntaf erioed yn un llwyddiannus ac rydyn ni’n edrych ymlaen yn barod i ddathlu unwaith eto yn 2022.

Fel rhan o raglen waith yr hydref a'r gaeaf sydd ar y gweill, byddwn yn teneuo ac yn cwympo rhai o'r coed conwydd yn y planhigfeydd yn Nhwyni Chwitffordd a Morfa Harlech.

Bydd y tîm Twyni Byw’n sgwrsio â'r gymuned leol i ddarparu gwybodaeth am y cynlluniau ac yn rhoi'r cyfle iddynt rannu sylwadau a gofyn cwestiynau.

Oeddech chi'n gwybod nad yw coed conwydd yn gynhenid i'n twyni tywod? Fe'u plannwyd yn y gorffennol i gynhyrchu pren ac i sefydlogi'r twyni. Fodd bynnag, mae coed conwydd yn gorgysgodi ac yn llethu rhywogaethau brodorol ac yn sychu ardaloedd sy’n naturiol wlyb.

Mae'r coed conwydd yn cyrraedd diwedd eu hoes fasnachol a byddant yn dechrau dirywio a disgyn yn y gwynt os na chânt eu cynaeafu. Bydd cael gwared arnynt hefyd yn helpu i adfer y twyni tywod drwy greu ardaloedd agored o gynefin llawn blodau ar laswelltir y twyni. Mae rhai o fywyd gwyllt mwyaf prin y wlad hon yn dibynnu ar yr ardaloedd hyn.

Cadwch lygad ar ein cyfryngau cymdeithasol am ddiweddariadau pellach.

Bydd ein gwaith cadwraeth pwysig i gadw'r twyni'n iach yn ailddechrau ledled Cymru cyn bo hir.

Byddwn yn adeiladu rhai ffensys yn Nhywyn Niwbwrch, ac yn y goedwig yn Hendai. Byddwn hefyd yn ehangu ein gwaith torri gwair ac yn cael gwared â phrysgwydd, er mwyn rhoi hwb pellach i rywogaethau prin y twyni a geir ar y safle gwych hwn.

Byddwn yn cael gwared ar rywogaethau estron goresgynnol yn Nhywyn Aberffraw. Os nad yw'r rhain yn cael eu rheoli, efallai y byddan nhw’n ymledu dros rannau helaeth o'r twyni ac yn achosi i fywyd gwyllt prin y twyni ddioddef. Bydd hyn yn ddilyniant o'r gwaith gaeaf a gwblhawyd ar y safle.

Mae llawer o waith pwysig yn yr arfaeth ar gyfer diwedd yr haf ym Merthyr Mawr. Byddwn yn codi 15 o stribedi o dyweirch – sy’n ein galluogi i ail-greu cynefin tywod moel hanfodol. Ar hyn o bryd rydym hefyd yn bwriadu creu un rhicyn ym mlaen y twyni a chrafu ardaloedd pellach.

Draw yn Nhwyni Pen-bre byddwn yn rheoli rhafnwydden y môr, sy’n rhywogaeth oresgynnol. Er ei bod yn edrych yn ddigon deniadol, mae'r rhywogaeth yma’n anfrodorol i'n twyni tywod ac mae'n cymryd drosodd y lle sydd ei angen ar blanhigion brodorol i oroesi.

Yna, draw yn Nhwyni Lacharn-Pentywyn, fe fyddwn yn cwblhau 3km o ffensys i helpu i ddiogelu'r gwartheg sy'n pori'r twyni. Byddwn hefyd yn torri’r llystyfiant yn Nhwyni Chwitffordd, Merthyr Mawr a Chynffig i helpu i’w gadw’n fyr.

Oeddech chi'n gwybod mai Cynffig yw un o olion olaf system dwyni enfawr a oedd ar un adeg yn ymestyn ar hyd arfordir de Cymru o Afon Ogwr i Benrhyn Gŵyr?

Mae hwn hefyd yn un o'r safleoedd pwysig sy’n rhan o’n prosiect. Rydyn ni eisoes wedi bod yn brysur yma dros y blynyddoedd diwethaf ond bydd gwaith pellach ar y gweill yno yn fuan. 

Dros fisoedd yr haf a'r hydref byddwn yn crafu ardal o laciau’r twyni i ail-greu cynefin tywod moel sy’n diflannu’n frawychus o gyflym o dwyni tywod Cymru. Byddwn hefyd yn cael gwared ar brysgwydd sy'n bygwth llethu rhannau o'r twyni ac yn annog pori cynaliadwy i wartheg drwy osod 5km o ffensys. Bydd giatiau moch newydd yn caniatáu mynediad addas i'r cyhoedd.

Mae ein panel gwybodaeth am brosiect Twyni Byw bellach i’w weld yng Nghynffig. Mae hyn bellach yn golygu bod gan wyth o'r 10 safle sy’n rhan o’r prosiect baneli gwybodaeth wedi'u gosod.

Yn ddiweddar, fe wnaethon ni ymuno â staff wrth gefn a gwirfoddolwyr yng Nghynffig i wneud arolygiad o boblogaeth tegeirian y fign galchog, sy’n rhywogaeth brin. Yna, fe wnaethon ni fynychu Diwrnod Agored Cynffig ddechrau mis Gorffennaf – diolch yn fawr i staff y warchodfa am wneud y diwrnod yn un hynod llwyddiannus.

Edrychwn ymlaen at fod yn rhan o ddigwyddiadau yn y dyfodol i helpu i arddangos harddwch naturiol eithriadol y safle a’i bwysigrwydd i fywyd gwyllt prin y twyni.

Roedden ni hefyd yn bresennol mewn digwyddiad cymunedol awyr agored a gynhaliwyd yn Harlech.

Roedden ni’n falch o gael y cyfle i gynnal sgwrs fer am y prosiect ac yn gwerthfawrogi'r cyfle i ymgysylltu â gynulleidfa leol ac egluro pam mae ein gwaith i helpu'r twyni tywod mor bwysig.

Ewch draw i'n gwefan i gael yr holl newyddion diweddaraf am y prosiect a gwybodaeth am ganlyniadau a chanfyddiadau. Neu beth am ein dilyn ar y cyfryngau cymdeithasol? Mae ein cyfrifon Facebook, Instagram a Twitter yn cael eu diweddaru’n rheolaidd, ac yn rhoi cipolwg ar y cynnydd wythnosol, lluniau eraill yn ymwneud â thwyni yn ogystal â phytiau o gyfweliadau.

E-bost: SoLIFE@cyfoethnaturiolcymru.gov.uk

Gwefan: https://naturalresources.wales/about-us/our-projects/nature-projects/sands-of-life/?lang=cy

Facebook, Instagram a Twitter: @TwyniByw

Twyni Byw: LIFE 17 NAT/UK/000023 

Mae prosiect Twyni Byw wedi derbyn cyllid gan Raglen LIFE yr Undeb Ewropeaidd. Ariennir y prosiect yn rhannol gan Lywodraeth Cymru